Hellevoetsluis is een plaats en gemeente op Voorne-Putten, in de Nederlandse provincie Zuid-Holland. De gemeente heeft 38.687 inwoners (1 april 2016, bron: CBS) en heeft een oppervlakte van 46,14 km² (waarvan 14,6 km² water). Nieuw-Helvoet en Nieuwenhoorn hadden vroeger eigen gemeente, maar horen nu bij Hellevoetsluis. 

Het gebied Voorne-Putten bestond vroeger uit veen, kleigronden en moerassen. Permanente bewoning van Hellevoetsluis gaat terug naar de ijzertijd (ong. 800 v.Chr.). Men leefde toen met name van de veeteelt.
Na de 3e eeuw verlieten mensen Voorne-Putten tot de 7e eeuw, in de 11e eeuw keerden de eerste bewoners terug naar wat later Hellevoetsluis zou worden. Omdat het gebied Voorne-Putten vaak overstroomde, zorgden inpoldering ervoor dat het eiland m=beter bewoonbaar werd. 

Hellevoetsluis beschikt ook over een vesting. De vesting Hellevoetsluis ontstond in het begin van de 17e eeuw om de oorlogs- en handelshaven te versterken. In 1798 werd onder bevel van buitengewone opzichter Jan Blanken een zeesluis en droogdok aangelegd. Hellevoetsluis was de marinebasis van de Admiraliteit van de Maze. Piet Hein legde hier aan met zijn buitgemaakte zilvervloot toen Hellevoetsluis een marinehaven werd. Aan die tijd herinneren nog gebouwen als het Tromphuys, affuitenloods, het kruythuys en het Ruyterhuys, vernoemd naar Michiel de Ruyter.

Doordat rond 1830 het Kanaal door Voorne werd gegraven was handel met en doorvaart mogelijk naar Rotterdam, daarnaast had Hellevoetsluis verschillende marine-instellingen en opleidingsinstituten en een vestingartillerie. Er werd ook militair geoefend.  

Toen de Nieuwe Waterweg kwam was het Voornekanaal niet meer nodig en in de jaren 30 werd ook de marinehaven naar Den Helder verplaats. Tot slot hebben de Duitsers een deel van Hellevoetsluis gesloopt om een beter schootsveld te krijgen. Dit alles betekende een verval. Zeker na de jaren 60 toen het laatst overgebleven deel van de marine, een mijnenvegerschip, ook verdween. Deze is vernoemd naar Hellevoetsluis. Hierna stagneerde de lokale economie aanzienlijk.  

Nadat in de jaren 70 Hellevoetsluis was aangewezen als groeikern werden er veel woningen bijgebouwd voor forensen die in Rotterdam of het Europoort-Botlekgebied werkten, zodat in de jaren zeventig de bevolking van Hellevoetsluis extreem groeide.